Verlichting door aanraking
Als Indisch meisje groeide Emmy op met gezamenlijk eten en ‘pjiat’ – een vorm van traditionele Indonesische massage. Al onbewust maakte ze daarmee een verschil voor anderen. ‘Als mijn opa pijn aan zijn rug had, ging hij op zijn buik liggen en zette mijn oma mij met mijn kleine voetjes daarop. Ze hield me vast terwijl ik over zijn rug liep’, vertelt ze.
In Indonesië is aanraking een vanzelfsprekendheid. ‘Aanraking is daar zo normaal, want je raakt elkaar aan om in verbinding te blijven of genezing te bieden. Als je hoofdpijn hebt, dan werden de handen op het hoofd gelegd en wordt je hoofdhuid gemasseerd.’
In 1984 zette Emmy haar zorgzame aard voort en werd verpleegkundige in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Daarnaast heeft ze allerlei opleidingen gevolgd over gezondheids- en aanrakingsmethoden, in het bijzonder ‘Tactiel Stimulering’.
Zweden
‘Toen ik in 2000 een artikel las over een opleiding in de aanraakmethode ‘Tactiel Stimulering’, die in Zweden in de zorg werd toegepast, trok dit meteen mijn aandacht.’ Emmy was op dat moment net bezig met een sollicitatie tot manager. Toch vertelde ze haar manager dat ze de opleiding in Zweden wilde volgen. ‘Hoe zou je deze methode dan willen implementeren in je werk?’, vroeg hij. ‘Geen idee, maar ik ga dit doen’, antwoordde ze.
Emmy mocht voor een week naar Zweden om te onderzoeken hoe ze daar aanraakmethode in zetten in de zorgsector. Vol enthousiasme keerde ze terug en besloot direct de opleiding tot therapeut te volgen, maar daar bleef het niet bij. ‘Ik ben later weer teruggegaan naar Zweden voor de docentenopleiding, want na een half jaar werken met deze methode in de gehandicaptenzorg, en ik ervaarde wat de positieve effecten waren, besefte ik dat meer mensen dit nodig hebben.’ Haar missie werd geboren: ‘De wereld wat vrediger en ‘gezonder’ maken middels de zachte, helende aanraking’. ‘Jouw handen dragen bij aan een gezonde maatschappij, geef ik mijn studenten mee.’
Een eigen opleidingscentrum
School of Touch
‘School of Touch is een opleidingscentrum waarin we de Tactiel Stimulering doorgeven aan mensen. Tactiel Stimulering is een zachte aanrakingsmethode, en wat anders dan massage. Door gebruik van bewuste, ritmische aanraking wordt het lichaam in staat van diepe ontspanning en veiligheid gebracht. Door de aanraking stimuleert het zenuwstelsel de aanmaak van het hormoon oxytocine. Hierdoor kan het lichaam spanning loslaten. Daarnaast zorgt de aanraking voor een beter lichaamsbesef. Het behandelen volgens een vaste structuur geeft herkenning en zo hoef je niet meer onbewust alert te zijn. Want door de voorspelbaarheid kun je ontspannen en voel je je veilig.
Klachten behandelen
‘Tactiel Stimulering is breed inzetbaar. Het wordt vaak toegepast bij het ondersteunen van o.a. mensen met stress, burn-out, sensorische overprikkeling, hechtingsproblematiek en zwangerschap. We leiden ook vaak medewerkers op uit de zorgsector. Denk aan verzorgenden, woonbegeleiders en activiteitenbegeleiders die werken met cliënten met een verstandelijke beperking of dementie. Sommige cliënten hebben pijn en onrust. Vanuit hun ervaringsverhalen leren we dat de aanraking bijdraagt aan meer rust, verbetering van slaap en ontlastingspatroon, minder roepgedrag en minder gebruik van pijnstillers.’ Wat haar werk ook bijzonder maakt, is dat ze mensen behandelt die juist angst hebben voor aanraking. ‘Ik werk bijvoorbeeld met meisjes die misbruikt zijn geweest en agressief reageren op aanraking of wanneer iemand te dichtbij komt, omdat ze overprikkelt zijn geraakt voor aanraking, en er trauma onder zit’.
Weinig aanraking: ‘zorgelijk’
Aanrakingen: waar ligt de grens?
‘Aanraking is een onderdeel van ons leven is. Er is veel onderzoek naar gedaan. Tijdens mijn opleiding vertelde een docent een verhaal over een internaat in Roemenië. De kinderen werden voorzien in de basisbehoeften, maar er vond geen aanraking plaats (naast functionele aanraking, zoals kleding aantrekken). Totdat er een verpleegkundige uit Engeland daar kwam stage lopen en de kindjes ging kietelen, wiegen en strelen. Wat opviel: de kindersterfte was daar veel minder geworden dan in andere internaten.’
Stralende ogen
Stoppen?
Advies van de expert
‘Ik denk dat wij allemaal weten wat wel en niet goed is, maar dat we door alle drukte niet meer voelen wat we eigenlijk nodig hebben. Als je thuiskomt, wees dan even stil. Zet de radio uit, ga lekker zitten, zet een kopje thee en voel even. Denk over wat je nou het liefst zou willen, en dan komt dat antwoord ook.’ Als we druk blijven, is er volgens Emmy geen ruimte meer in je hoofd.
‘Mijn Indonesische oma heeft nooit gezegd: ‘Aanraking is belangrijk, want dan komt er oxytocine vrij’. Mijn oma wist gewoon intuïtief waarom aanraking onmisbaar is.’ Emmy is altijd al van aanraking geweest. Hoewel ze begrijpt dat er altijd mensen zijn die niet van aanraking houden, ‘zegt dat niet dat ze het niet nodig hebben’, aldus de aanraaktherapeut.
Toekomstdromen
En verveelt het haar nooit? Zeker niet. ‘Het kan nooit vervelen, de structuur is dan wel steeds hetzelfde, maar elk mens is anders. Iedereen reageert op zijn of haar eigen manier, en met elkaar reageer je anders. Er ontstaan daar de mooiste dingen.’
Wil je meer lezen over de kracht van zachte aanraking bij aanhoudende stress? Of het effect van de aanraakmethode in de gehandicapten- en ouderenzorg? Volg Emmy de Ligny-Jansen op Linkedin, of vindt informatie over de opleiding en mini cursussen via deze link.
Wil je zelf eens een sessie ervaren? Hier vind je een behandelaar in jouw regio.
